Filosofie

De mens maakt natuurlijk deel uit van de natuur, hij is gewoon een dier, de kopieerdrang zit ook in hem. Zaken waarvan we lang dachten dat ze uniek menselijk waren, blijken dat bovendien helemaal niet te zijn. Taal bijvoorbeeld. Inmiddels is bekend dat ook andere…

In essentie is er altijd maar één enkele spirituele les geweest, al heeft die vele vormen aangenomen’, schrijft Tolle. Die les luidt: We zijn mentaal ziek, daarom vernielen we onszelf, elkaar en de wereld.  We moeten, en kunnen, uit die waanzin breken. Als we ons…

De mens kan niet meer tegen pijn, schreef Byung-Chul Han in De palliatieve maatschappij (2022). We moeten accepteren dat de mensheid uit zal sterven, stelt Lisa Doeland in Apocalypsofie (2023). Ja, zegt de psycholoog die Gibbs zijn vraag voorlegt, hij haalt Camus aan:…

Elk mens doorloopt een zoektocht om zichzelf te leren kennen en vat te krijgen op wat het leven is. Die route is voor ieder mens anders. Het probleem aan de basis van veel psychische klachten – ook bij een burn-out – is volgens filosoof Welmoed Vlieger (42) dat de…

Het Westen heeft de fatwa opgenomen in haar samenleving in de vorm van zelfcensuur. Het islamisme is daarmee succesvol geweest, want wie durft alles nog te zeggen of te tekenen? Het zijn de ‘ongeschreven boeken’ waar we ons om zouden moeten bekommeren. De cartoons die…

De fabriekswerker die vroeger hielp bij het in elkaar zetten van Renaults, scant nu pakjes van Amazon in een distributiecentrum. De oude chef-kok in een Parijse buitenwijk fietst nu rond met een vierkante box met fastfoodmaaltijden op zijn rug. De boer produceert nu…

Mensen denken bij rijkdom aan geld en bij een succesvol leven niet aan spiritueel welzijn maar aan spullen – een huis, een auto, een duur koffiezetapparaat. We zijn er zo aan gewend dat we het niet opmerken. Kennis wordt gezien als product, net als gezondheidszorg….

Maak je vrienden tot familie, zorg voor kinderen en ouderen met wie je verbonden bent in vriendschap, draag bij aan de wereld door je werk, of zonder je af, dat is ook volkomen legitiem en begrijpelijk. >>>

Ik was mijn tuinhekje aan het schilderen en ik dacht: dat is toch wel het toppunt van truttigheid, een tuinhekje schilderen. Toen vond ik in de bibliotheek een heel boek over de geschiedenis van het tuinhek in Nederland. Dat bleek een fantastisch boek te zijn. Ik…

Rond 1600, toen katholieken en protestanten in Duitsland elkaar op leven en dood bestreden, aan de vooravond van de Dertigjarige oorlog, was dat een hoopvol, revolutionair geluid. Een uitweg uit de crisis bieden, dat wilden de eerste Rozenkruisers, een groep…

Ik zag hem lopen op weg naar het bos. Mijn leeftijd, ergens in de dertig. Zijn dochtertje dartelde voor hem uit. Hij duwde de kinderwagen voort met één hand, in de andere een opengeslagen boek. Toen ik hem passeerde herkende ik het meteen: Grip, hét…

Er zit een behoorlijk taboe op om dit als serieuze wetenschapper uit te zoeken, zegt Michiel van Elk. Toch is dat precies wat hij doet: als neurowetenschapper aan de Universiteit Leiden bestudeert hij mystieke en psychedelische ervaringen in het brein. Onlangs…

Awe’s most transformative effects may concern the way we view ourselves. When we feel wonder at something truly incredible and grand, we perceive ourselves as smaller and less significant in relation to the rest of the world, says Shiota. One consequence of this is…

Ik stond een keer in het park te kijken naar een hond die een andere hond achterna zat. De twee probeerden elkaar beurtelings te grijpen, ze kregen er geen genoeg van. Een paar minuten lang was ik geheel in de ban van dit schouwspel, tot ik bemerkte dat ik me…

Zij kan ons leren hoe je een samenleving kunt inrichten, hoe onderlinge afhankelijkheden worden gewaardeerd en hoe je als soort in stand blijft. In de natuur is instinctief een bepaalde wijsheid aanwezig. De dwangmatige groeigedachte in onze economie is: groter…

Dat veel Europese verlichtingsfilosofen (denk aan Immanuel Kant en David Hume) schatplichtig waren aan de twaalfde-eeuwse filosofische roman Hayy ibn Yaqzān van de Arabisch-Andalusische filosoof Ibn Tufail (1105-1185) wordt zelden genoemd. Het lijkt of het Westen een…

… krijg je totalitarisme, Shell en de VVD. We weten dat wij als mensen een heel bepalende factor zijn in het klimaat en dat daar ook een verantwoordelijkheid mee gemoeid is. Daarom is het wel belangrijk dat we onszelf op een andere manier leren begrijpen: als…

Het was een bericht van een bevriende psycholoog, die schreef: Mijn kleinzoon Charlie zat net even aan helemaal niets te denken. Van der Velde, hoogleraar Aziatische religies aan de Radboud Universiteit, moest er even over nadenken. Een kind dat even nergens aan denkt…

Misschien heeft sinoloog en antropoloog Kristofer Schipper zich na zijn dood op 18 februari 2021 wel bij de taoïstische onsterfelijken gevoegd: hij had er in elk geval wel de juiste papieren voor op zak. Om het taoïsme van binnenuit te kunnen bestuderen en om zich de…

In haar prijswinnende boek – dat in korte tijd reeds een vierde druk beleeft – neemt Van der Vegt krachtig stelling tegen een fenomeen dat werkisme wordt genoemd: alles in het leven draait om werk, werk, werk. Het boek wil een tegenhanger zijn. Uit de kloostertraditie…

Duizenden zieken en doden, economische malaise, rellen om een avondklok: een allesomvattende crisis zoals die al bijna een jaar aan de gang is, maakt dat mensen op zoek gaan naar een steuntje in de rug. Dat steuntje kan ook gevonden worden in de filosofie. Het is niet…

Voor het eerst werd de wereld van het allerkleinste beschreven, die van de ondeelbare kwants waaruit alles is opgebouwd. En daarin bleken opeens heel andere regels en wetten te gelden. In de kwantummechanica bleek een deeltje zich op twee plekken tegelijk te kunnen…

The best step-by-step guide I’ve read for this purpose comes from the Centre for Clinical Interventions, supported by the Australian government’s department of health. Psychologists there have published a comprehensive guide to developing “distress tolerance skills.”…

Voor veel dingen die Eger constateert op basis van extreme ervaringen geldt: het is van zo’n eenvoudige logica dat je denkt, ja zo is het. Geen theoretische filosofie maar net als bij de stoïcijnen een praktische zienswijze. De weg om iets te veranderen schetst ze als…

Hij deed in concentratiekampen onderzoek naar oorlogsmisdaden, was aanklager bij de processen in Neurenberg en onvermoeid pleiter voor een internationaal strafhof. Benjamin Ferencz, inmiddels 100, kijkt in ‘Negen lessen voor een bijzonder leven‘ op indrukwekkende…

“Vijftien jaar lang was ik -Ralf Bodelier- docent aan wat nu de Fontys Hogeschool voor Journalistiek heet. We leerden journalisten vooral om zich te richten op de uitzonderingen. Wel op het neerstortende vliegtuig, niet op het feit dat, bijvoorbeeld, in 2017 niet één…

Stel je voor, zonder dat ik er iets aan kan doen rent mijn hond de straat op – dan weet ik: dat is nu eenmaal wat honden doen als ze de kans krijgen”, zegt de Amerikaanse Spinozakenner Steven Nadler. “Vervolgens wordt hij geschept door een auto – zoals nu eenmaal…

„Grote gebeurtenissen die ons overvallen en die de samenleving in beroering brengen – zoals de moord op Pim Fortuyn, de vuurwerkramp in Enschede, ‘11 september’ – veroorzaken een fenomeen dat ‘telescopie’ heet. Mensen hebben er zulke scherpe herinneringen aan dat ze…

Het recht dat de mens zich toekent om dieren te eten is nergens op gebaseerd, schrijft filosoof Bernice Bovenkerk in 10 miljard monden, een bundel artikelen van Wageningen University & Research over de toekomst van ons voedsel. Dieren hebben net zo goed recht op…

Volgens angstexpert Jim van Os ligt het vooral aan onszelf … We komen met een basaal vertrouwen de wereld in, sterker zelfs, sommige auteurs zeggen dat wij echt pathologisch optimistisch worden geboren; volledig naïef in een krankzinnige wereld, maar met…

… maar jagen alleen na wat meetbaar is.’ Optimalisatie van je lichaam, je productiviteit: dat is zowat ons hele leven, zegt de Duitse socioloog Hartmut Rosa. Tegelijk bezorgen de dingen die we niet kunnen beheersen ons een groeiend gevoel van…

Voor velen een visionair, voor anderen ‘de gevaarlijkste man van Amerika’ in de jaren zestig. De honderd jaar geleden geboren Timothy Leary wilde revoluties in het hoofd. Zijn middelen staan opnieuw in de belangstelling. Leary werd beroemd om zijn poging de wereld te…

Wat zet ons aan tot deugdzaam gedrag? Die vraag staat centraal in het net vertaalde standaardwerk ‘De theorie over morele gevoelens’ van de Schotse verlichtingsfilosoof Adam Smith. Laten we ons voorstellen dat het grote Chinese rijk met al zijn talloze inwoners…

‘Voor Kierkegaard was wandelen ook een belangrijke vorm van bewegen. Hij ging iedere dag wandelen. In een brief aan een depressief familielid schreef hij: “Verlies nooit de wil om te wandelen. Ik ben weggelopen van mijn grootste problemen en ik ben op mijn beste…

Het beroemdste antwoord gaf hij in het boek Escape from Freedom. Daarin betoogt Fromm dat mensen in tijden van verwarring kiezen voor zekerheid boven vrijheid. Mensen verstarren als ze worden geconfronteerd met verwarrende keuzes, dacht hij. De nazi’s hadden het…

De bijbel beveelt Adam en Eva de aarde te onderwerpen en erover te heersen. Ze zijn per slot van rekening de kroon op de schepping, begiftigd met een onsterfelijke ziel en daarom verschillend van de rest van de natuur. De mensheid zit nu tegen de existentiële grens…

We kennen allemaal voorbeelden uit ons leven waarbij iets afloopt, terwijl de nieuwe situatie zich nog niet heeft aangediend. Denk aan een de fase vlak na een scheiding, na het verlies van een baan, of na een pensionering. Dat zijn overgangsfases of ‘bardo’s’, die…

Vorig jaar, vóór de uitbraak van Covid-19, publiceerde hij Extinctie, een boek over het uitsterven van soorten en de mens. Als Denker des Vaderlands gaf hij honderden lezingen en reisde scholen af om met leerlingen te filosoferen over het voortbestaan van de planeet….

Laten we wel zijn – een huisarts heeft in de helft van de gevallen geen idee wat er medisch aan de hand is. Dat is de realiteit. Hij heeft geen diagnose en als hij die wel heeft, bestaat er vaak geen medische oplossing. Dus als je wel denkt die te moeten bieden, ben…